Macie ochotę na spacer po pustyni? Polecamy wybrać się na wycieczkę w okolice Olkusza. Znajdziecie tam niepowtarzalną pustynię, którą przynajmniej raz w życiu musicie zobaczyć. Z uwagi na postępujący proces zarastania tego obszaru lepiej nie odwlekać wyjazdu na kolejne lata.
Spis treści
Pustynia jest dobrym pomysłem, jednak uprzedzamy na motocyklach tam nie pojeździcie, dozwolone jest jedynie spacerowanie. Zakaz jazdy po tym terenie dotyczy samochodów, motocykli i quadów. Niemniej jednak, warto dodać pustynię jako jedną z atrakcji motocyklowego przejazdu. Nie zawiedziecie się, a i dla miłośników militariów znajdzie się coś ciekawego! Warto zajrzeć w lipcu kiedy to stowarzyszenie Lios organizuje przez cały miesiąc Desert Transformation Labs, szczegóły w dalszej części artykułu. Mam nadzieję spodoba wam się wywiad który przeprowadziłem z założycielami tego kolektywu, bardzo interesujący ludzie!
Gdzie jest pustynia błędowska?
Obszar ten zajmuje 32 km kw. (mierzy 10 km długości i 4 km szerokości), a odnajdziemy ją na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, dokładnie na pograniczu województwa śląskiego i małopolskiego. Jej granice wyznacza wyżyna Olkuska i Śląska. Mieści się dokładnie pomiędzy miastami Chechło, Klucze i Błędów. Jest to miejsce jedyne w swoim rodzaju, podobnego nie znajdziecie w innej części Polski, a nawet w Europie.
Jednak, dla ścisłości nie jest to stricte pustynia pod względem klimatyczno-geograficznym. Nazwa służy podkreśleniu niepowtarzalnego krajobrazu tego obszaru, a jej pomysłodawcą jest Wacław Nałkowski - polski geograf, publicysta (urodzony w 1851 r. w Nowodworze na Podlasiu, zmarł 29 stycznia 1911 roku w Warszawie).
Trochę historii o pustyni błędowskiej
Według legendy piasek rozsypał rozgniewany diabeł, który miał już dosyć hałasów robionych na tym terenie przez górników okolicznych kopalni ołowiu i srebra. Postanowił zasypać je nadbałtyckim piaskiem, czemu w efekcie zawdzięczamy powstanie pustyni. A jak było naprawdę? Pustynia powstała głównie przez działalność człowieka. Na tym terenie wycięto lasy pod budowę szybów kopalnianych. Tereny te z czasem zamieniły się w wielkie połacie piasku - wydmy. Początkowo pustynia zajmowała obszar nawet 150 km kw.. Jednak z czasem poprzez zalesianie tych terenów sosną pospolitą oraz wierzbą kaspijską pustynia zmalała jak już wspomnieliśmy na początku artykułu do 32 km kw. Kiedyś częścią pustyni błędowskiej stanowiła pustynia Starczynowska oraz dziadowskie morze - obecnie całkowicie już zarośnięte.
Zwiedzanie pustyni – punkty widokowe
Na terenie pustyni znajdują się punkty widokowe z których możemy podziwiać piękne widoki na wielkie połacie piasku. Szczególnie polecamy do odwiedzenia trzy punkty:
Róża wiatrów
najbardziej znany z punktów widokowych. Powstał w 2018 roku w celu ochrony tego obszaru przed zadeptaniem. Turyści mogą spacerować wyznaczonymi ścieżkami turystycznymi, a nie chodzić gdzie nogi poniosą. Do tego punktu dojedziemy z drogi prowadzącej od miejscowości Klucze. Punkt róża wiatrów pustynia błędowska jest idealnie przygotowany pod turystów. Na miejscu znajduje się parking, a w weekendy nawet znajdziemy tu food trucki. Znajdzie się tu coś dla miłośników militariów, a mianowicie stoją tu dwa działa artyleryjskie które można obejrzeć z każdej strony, a nawet dotknąć.
Czubatka (382 m n.p.m.)
Punkt znajdujący się w miejscowości Klucze. Idealne miejsce do podziwiania niepowtarzalnej panoramy pustyni. Ma tu swój początek żółty szlak turystyczny. Podążając jego trasą można przespacerować się po pustyni. Na miejscu zobaczymy tu również ruiny punktu dowodzenia niemieckich wojsk z czasów II wojny światowej.
Wzgórze Dąbrówka (355 m n.p.m.)
Ciche i spokojne miejsce, gdzie dodatkowo jest możliwość wejścia bezpośredniego na piaski. Jak nam się poszczęści zaobserwować tu można skoki spadochronowe, które co jakiś czas odbywają się w tym miejscu. Znajduje się tu również bunkier z czasów II wojny światowej oraz wieża nadleśnictwa Olkusz.
Jak dojechać?
Proponujemy dojazd do pustyni Błędowskiej, a konkretnie punktu widokowego Czubatka skąd można rozpocząć przejście żółtym szlakiem zahaczając również o pozostałe punkty widokowe. Dojazd z Warszawy zajmie prawie 4h, z Krakowa ok 1,5h.
Zwiedzanie pustyni – szlak pustynny
Przez pustynię biegnie popularny żółty szlak turystyczny Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego prowadzący z miejscowości Klucze do Błędowa. Jest to niepowtarzalna okazja przespacerowania się po pustyni. Spacer taki to odległość 10 km, który powinien zając 2,5 godziny. Trasa szlaku biegnie z Błędowa przez Lasy Błędowskie, punkt widokowy Czubatka aż do bagien błędowskich. Warto skręcić ze szlaku, aby dojść do Róży wiatrów oraz pozostałych punktów widokowych. Podczas przejścia spotykać będziemy co jakiś czas tablice informacyjne, które są ciekawym urozmaiceniem spaceru i dobrą dawką dodatkowej wiedzy na temat otaczającej nas przyrody.
Zarastająca pustynia
Niestety warunki klimatyczne oraz działalność człowieka przyczyniły się ciągłego zmniejszania się obszaru pustyni. Proces zarastania cały czas postępuje. Obecnie trwają prace mające na celu powstrzymanie tego procesu. Ochroną tego terenu zajmuje się Stowarzyszenie Polska Sahara.
Pustynia Błędowska atrakcje w okolicy
Desert Transformation labs
Desert Transformation Labs to innowacyjne wydarzenie organizowane przez Stowarzyszenie Lios Labs, które odbywa się na malowniczej Pustyni Błędowskiej. To unikalne laboratorium na świeżym powietrzu gromadzi naukowców, inżynierów i entuzjastów technologii z całego świata, aby wspólnie pracować nad nowatorskimi rozwiązaniami w dziedzinie transformacji pustyń. Uczestnicy mają okazję eksperymentować z nowoczesnymi technologiami, które mogą przekształcić nieużytki w tętniące życiem ekosystemy, przynosząc korzyści zarówno dla środowiska, jak i lokalnych społeczności. W ramach Desert Transformation Labs prowadzone są liczne warsztaty, wykłady i sesje networkingowe, które sprzyjają wymianie wiedzy i doświadczeń, a także inspirują do dalszych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i innowacji ekologicznych.
Okolice pustyni są pełne atrakcji które na pewno wielu osobom się spodobają, poniżej wskazujemy kilka z nich wartych naszym zdaniem odwiedzenia:
Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu
zaliczyć go można do jednego z najpiękniejszych zamków w Polsce. Wzniesiony został za czasów króla Jana Kazimierza Wielkiego na najwyższym wzniesieniu jury krakowsko-częstochowskiej (515,5 n.p.m.).Mieści się on zaledwie 15 km od miejscowości Chechło.
Park Miniatur Zamków Jurajskich w Podzamczu
mieści się w niewielkiej odległości od zamku Ogrodzieniec wspomnianego wyżej. Znajdziemy tu rekonstrukcje siedemnastu zamków znajdujących się na szlaku orlich gniazd. Jest to najbardziej popularny szlak turystyczny przebiegający przez województwa małopolskie i śląskie, biegnący pomiędzy Krakowem, a Częstochową.
Park Gródek w Jaworznie – czyli polskie Malediwy.
W ostatnim czasie park stał się miejscem bardzo popularnym, warto podjechać w to miejsce aby samemu sprawdzić czy nazwa nie jest przesadzona. Park mieści się w Jaworznie. Powstał po dawnym kamieniołomie dolomitu, który obecnie jest zalany. Jako ciekawostka w jednym ze zbiorników wodnych (Gródek) zatopione są koparki, dzięki czemu jest to jedno z bardziej popularnych miejsc do nurkowania.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Pustynia Błędowska cennik - ile kosztuje wejście?
Wejście na pustynię Błędowską jest bezpłatne.